گیاه اشک تمساح؛ از معرفی انواع آن تا کاشت و نگهداری

نام گل	اشک تمساح
نام انگلیسی	Bryophyllum
نام علمی	Kalanchoe Daigremontiana
زادگاه	آفریقای جنوبی، آمریکا و آسیا

 
گیاه شگفت انگیز اشک تمساح، که در مناطق گرمسیری ماداگاسکار و جنوب افریقا و آمریکا و آسیا وجود دارد ، یک گیاه با برگ های سبز و گوشتی است که حدودا ارتفاع این گیاه به یک متر نیز می رسد.

این گیاه زیبا و پرخاصیت برگ هایی لوله ای شکل دارد که لبه های آن دندانه دار و دارای بوته های ریزی است که در لبه ی برگ ها می روید که شبیه به اشک تمساح است.

گیاه اشک تمساح گیاهی است زنده زا، زیرا گیاهک های کوچکی که در لبه های برگ وجود دارد و زمانی که دارای 4 برگ شدند از برگ جدا می شوند که دارای ریشه نازک وسفید رنگی است و با ریختن این جوانه ها از گیاه مادر بر روی خاک  مرطوب این گیاه به راحتی تکثیر می شود و گیاه جدیدی بوجود می آید.
  از ساکولنت‌های خانواده Crassulaceae یا گل نازیان می‌باشد.



Alligator plant ،Mother of Thousands ،گل لوستر، اشک عروس از نام هایی است که گیاه اشک تمساح به آن معروف است .

گیاه اشک تمساح از جمله گیاهانی است که به رطوبت بیش از حد و سرمای زیاد حساس می باشد .

 گلهای گیاه اشک تمساح ، شبیه به لوستری وارونه است که در چند طبقه قرار دارد، به همین خاطر به آن گل لوستری یا گل طبقاتی هم گفته می شود. این گیاه معمولا دو یا سه سال طول می کشد تا به گلدهی برسد ولی هنگامی که گل می دهد تا یک ماه گلهایش روی گیاه باقی می ماند و این گل ها معمولا در فصل زمستان ظاهر می شوند.

گیاه اشک تمساح معمولا تا ارتفاع 1 متر رشد می کند ولی در هنگام گلدهی گاهی به 1/5متر هم می رسد  که در ابتدا یک یا دو شاخه است ولی هر چه رشد می کند دارای شاخه های بیشتری می شود.
 
زادگاه گیاه اشک تمساح آفریقای جنوبی، آسیا و آمریکا است و به صورت پراکنده در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آفریقای جنوبی، فلوریدا در شمال آمریکا، ماداگاسکار ، هاوایی، جزایر قناری، پورتوریکو و جزایر اقیانوس هند دیده می شود.
 

نام‌های دیگر این گیاه

اشک زلیخا
اشک عروس
اشک مادر
مادر هزاران
مادر هزار بچه
گل لوستری
گل طبقاتی
ستون فقرات شیطان
کالانکوئه یا کالانکوآ می باشد. 

این گیاه با برگ های گوشتی و سبز رنگش آب را در خود ذخیره می کند و رشد بوته ای دارد و میتوان از این گیاه در منزل و حتی بیرون از منزل هم نگهداری کرد.
 

 

چند نمونه از خانواده گل نازیان یا کراسولاسه

گیاه اشک تمساح انواع مختلفی دارد که در به چند نمونه معروف از این خانواده اشاره می کنیم:

1- بریوفیلوم پیناتوم یا گل ناز زنگوله‌ای، گونه ای از کالانکوئه ها و یکی از گونه های گیاه اشک تمساح و یک گیاه زنده زاست.

2- کالانکوئه دایگریمونتیا ، گونه ای از کالانکوئه ها و از دسته ی خار اشک سانان و تیره ی گل نازیان یا کراسولاسه ها و از گیاهان زنده زا است که برگ هایی کشیده و باریک و گاهی پهن و بزرگ دارد.

3- کالانکوئه کرکی یا کرکدار، که از خانواده خار اشکن سانان و تیره ی گل نازیان یا کراسولاسه ها می باشد و دارای برگ های گوشتی با کرک هایی ریز و سفید رنگ است .

4- کالانکوئه بلوسفلدیانا (کالانکوآ) ، از جمله گیاهان زیبای آپارتمانی محسوب می شود . این گیاه از راسته ی خار اشکن سانان و تیره ی گل نازیان یا کراسولاسه ها می باشد و زادگاه این گیاه در ماداگاسکار است و از جمله گیاهان همیشه سبز و بدون خزان است و گلهای این گیاه به رنگ های صورتی، زرد، قرمز ، سفید و نارنجی دیده شده است.
 

 تکثیر اشک تمساح

یکی از روش هایی که می توان گیاه اشک تمساح را تکثیر کرد روش قلمه زدن است به این صورت که یک گیاه بالغ را انتخاب می کنیم و یکی از شاخه های قوی آن را به صورت اریب با یک قیچی تیز استریل شده باغبانی قیچی می کنیم بعد برگ های قسمت پایین شاخه را جدا می کنیم و برگ های شاداب قسمتهای بالایی را نگه می داریم.
 

در این قسمت به چند نکته اشاره می کنیم:

اول بعد از اینکه قلمه ها را آماده کردیم تا سه روز آن را نمی کاریم و دور آن ها را به مدت سه روز حوله یا کاغذ مقوایی می پیچیم تا شیره آن خشک شود ، که به این کار اصطلاحا(کالوس دهی) گفته می شود.



دوم بعد از اینکه شیره قلمه ها خشک شد انتهای قلمه را در هورمون ریشه زایی قرار می دهیم و به این هورمون آغشته می کنیم تا ریشه ها تحریک شوند و ریشه هایی سالم تر و پرتراکم تری داشته باشیم. البته به این نکته توجه کنید که قلمه ها خیلی در محلول ریشه زا نمانند چون اثرات منفی بسیاری دارد. 



در مرحله سوم یک گلدان مناسب انتخاب می کنیم که ترجیحا گلدان های سفالی که بدون لعاب هستند گزینه ی خوبی می باشند زیرا باعث می شود آب اضافی از دیواره های گلدان تبخیر شود.



این گلدان کوچک را با خاکی سبک که می تواند خاک مخصوص کاکتوس یا خاک مخصوص قلمه باشد، پر می کنیم البته می توانیم از مخلوط 60% پیت موس و 40% پرلیت استفاده کرد زیرا این خاک ها چون زهکشی مناسبی دارند آب را درون خود نگه نمی دارند، زیرا رطوبت زیاد برای قلمه ها مناسب نیست. بعد از اینکه گلدان را از خاک پرکردیم قلمه ها را درون خاک قرار می دهیم و کمی خاک را خیس می کنیم.

در مرحله چهارم برای اینکه رطوبت خاک را حفظ کنیم از نایلونی بزرگ استفاده می کنیم و دور گلدان ، روی قلمه ها و خاک اطرافش را می پوشانیم که همین کار باعث می شود رطوبت خاک حفظ شود و ریشه زایی انجام شود. به این نکته توجه کنید که رطوبت خاک بیش از اندازه نباشد زیرا باعث پوسیدگی ریشه گیاه می شود.



  در این مرحله گلدان را در پشت پنجره و به دور از نور مستقیم قرار می دهیم و هفته ای یک بار در صورت خشک بودن خاک آن، کمی آن را آبیاری می کنیم و دوباره نایلون را روی آن می کشیم تا زمانی که قلمه ها ریشه بزنند.



بعد از گذشت 2 الی 3 هفته می توانیم نایلون را از روی گیاه برداریم زیرا در این مدت ریشه ها رشد کرده اند. در این هنگام جای گلدان را عوض نمی کنیم وطبق آبیاری که قبلا انجام می دادیم یعنی همان هفته ای یک بارزمانی که خاک گیاه خشک می شود آبیاری می کنیم.  
 

شرایط محیطی مناسب برای اشک تمساح

نور مناسب برای گیاه اشک تمساح

گیاه اشک تمساح از جمله گیاهانی است که به نورغیر مستقیم نیاز دارد . در فصل زمستان بهتر است این گیاه را پشت پنجره جنوبی ساختمان قرار دهیم و در فصل تابستان گلدان اشک تمساح را درپشت پنجره های شرقی وغربی ساختمان قرار دهیم.  البته حواستان باشد که که این گیاه در مقابل نور شدید قرار نگیرد زیرا باعث از بین رفتن گیاه می شود.
 

دمای مناسب گیاه اشک تمساح

گیاه اشک تمساح دوستدار دمای گرم و معتدل است. این گیاه دمای زیر 10 درجه سانتی گراد را نمی تواند تحمل کند.

 

آبیاری گیاه اشک تمساح

این گیاه به آبیاری زیادی نیاز ندارد همان هفته ای یک الی دو بار زمانی که خاک آن خشک می شود برایش کافی است، در هنگام آبیاری توجه داشته باشید که آب از انتهای گلدان خارج شود و آبی را که در سینی گلدان جمع می شود را حتما خالی کنید تا باعث پوسیدگی ریشه گیاه نشود.

 

کود دهی

کود دهی گیاه اشک تمساح معمولا ماهی یک بار در فصل های بهار و تابستان انجام می شود که بهتر است از کود سه بیست یا کود کامل برای تغذیه این گیاه استفاده شود البته کود های آلی مثل ورمی کمپوست را می توان جایگزین کودهای شیمایی کرد .
 

 

هرس کردن  گیاه اشک تمساح

اگر گیاه اشک تمساح را در فضای باز نگهداری می کنید برای آن یک سایه بان درست کنید تا در مواقع بارندگی از آن محافظت شود، زیرا باران زیاد باعث از بین رفتن گیاه می شود.



برای هرس کردن گیاه اشک تمساح باید شاخه وبرگ های خشک شده را چید زیرا این برگ های خشک ومرده انرژی گیاه را می گیرد پس با یک قیچی تیز شاخه های خشک شده را از گیاه جدا می کنیم و آبیاری گیاه را تا هفته های بعد کاهش می دهیم. 
 

 

گلدهی

گیاه اشک تمساح برای گلدهی به 6 هفته نیاز سرمایی در زمستان دارد ،البته این به این معنا نیست که زمستان گیاه را بیرون در سرما قرار دهیم بلکه به این معنا است که 12 ساعت در روز گیاه را در تاریکی قرار دهیم تا به گلدهی برسد و همین مراقبت ها باعث می شود گیاه ما هر ساله گل های جدیدی بدهد.
 

 

تعویض گلدان

برای گیاه اشک تمساح همان گونه که گفته شد بهتر است از گلدان های سفالی استفاده کنیم و هر گاه ریشه های گیاه از کف گلدان نمایان شد زمان آن رسیده که گلدان را تعویض کنید.
 

 استفاده از حشره کش های گیاهی

بهتر است بدانید که گیاه اشک تمساح در برابر بیماری ها مقاومت بالایی دارد اما گاهی نگه داشتن این گیاه بیرون از منزل باعث حمله آفات به گیاه می شود که در این مواقع می توان از حشره کش های خانگی، ارگانیک و گیاهی نیز استفاده کرد . برای مثال یک حشره کش خانگی با مقداری صابون، فلفل تند و کمی روغن نباتی را در یک لیتر آب حل و درست کنیم.


منبع: سایت خانه وخانواده راسخون